De commissie Elias

Heeft u het rapport van de Commissie Elias al gelezen? Of in ieder geval de samenvatting? Het rapport vat samen wat we eigenlijk allemaal wel wisten. Of waar we bang voor waren: in en rond ICT-projecten van de Rijksoverheid gaat veel mis en dat levert veel schade op. Eigenlijk niets nieuws onder de zon, maar het feit dat half ICT-nederland mocht opdraven voor de commissie geeft wel aan dat het maatschappelijke geduld met ICT-falen door onze overheid tot nul gereduceerd is.

Het rapport eindigt met tien belangrijke BIT-regels. Ik voeg ze maar even bij:

1. Stel een zakelijke rechtvaardiging op waar alle belangrijke onderdelen om een besluit gedegen te kunnen nemen in voorkomen.
2. Toon de meerwaarde van het project aan voor de eindgebruiker en de samenleving.
3. Zorg voor draagvlak bij alle betrokken partijen, inclusief de eindgebruikers, en toets op organisatorische, bestuurlijke en technische haalbaarheid.
4. Reorganiseer en standaardiseer eerst de werkprocessen die met ICT worden ondersteund en ga pas daarna automatiseren.
5. Breng de technische, organisatorische en bestuurlijke risico’s en risicomaatregelen in kaart en elimineer «doormodderen» op voorhand.
6. Zorg ervoor dat de verantwoordelijkheid voor het budget én de opdracht bij één persoon liggen.
7. Faseer de ontwikkeling van het ICT-project zo efficiënt mogelijk en probeer daarbij per fase direct bruikbare producten op te leveren.
8. Sluit aan op de standaarden bij de rijksoverheid en toon de technische haalbaarheid aan.
9. Toon aan hoe er van het begin tot het einde van een project voor gezorgd wordt dat kritiek en tegengeluiden mogelijk zijn en ter harte genomen worden. Openheid en transparantie zijn hierbij het uitgangspunt.
10. Neem een heldere aanbestedingsstrategie op in de zakelijke rechtvaardiging.

Seriously? Met alle respect leerden we deze regels voor goed projectmanagement al in de jaren 80. Het kan toch niet zo zijn dat men denkt dat de oplossing voor deze problemen is om de 10 best practices stringenter uit te voeren? Als het best practices waren, waarom worden ze dan niet uitgevoerd?

Ouders snappen dat meer dwingend dezelfde regels aan kinderen opleggen een heilloze weg is. Als groepen mensen stelselmatig dezelfde fout maken, ligt de weg naar een oplossing niet in meer regels, maar in het aanpassen van de context waarin de groep opereert. Peter Scott Morgan benoemde dit fenomeen als ruim dertig jaar geleden in zijn boek “The Unwritten rules of the game”. Ik zou de commissie adviseren om meer naar de context van ICT-projecten te kijken (houding & gedrag, normen en waarden, incentives, relaties) dan naar de regels.

Meer weten over hoe u uw project tot een goed einde kunt brengen? Bekijk dan onze nieuwe Masterclass Mastering Project Success.

Geplaatst op: 24 juli 2015